Ruimtelijke ontwikkeling met versterking van ruimtelijke kwaliteit
Het landschap waar de Maas doorheen stroomt is divers en heeft vele functies; het stedelijke profiel van Maastricht, het kleinschalige cultuurlandschap ten zuiden van Eijsden, het plassengebied tussen Eijsden en Maastricht en het natuur- en cultuurlandschap ten noorden van Maastricht bij Itteren en Borgharen.
Maatregelen goed inpassen
Maatregelen zoals dijkversterking, rivierverruiming, verbeteringen voor natuur en nautische veiligheid hebben directe invloed op het gebied. Ze kunnen het gebruik, de beleving en de kwaliteit van het landschap veranderen. Daarom is zorgvuldige inpassing essentieel. Het behoud én de versterking van de omgevingskwaliteit is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Dat geldt met name voor het cultuurhistorische aanzicht van Maastricht en Eijsden, die beide een beschermd dorps- of stadsgezicht kennen. De bestaande kwaliteiten van het landschap en de gewenste ontwikkelrichting zijn grotendeels vastgelegd in beleidsdocumenten, zoals de omgevingsvisies van de gemeenten en de provincie.
Aanvullende opgaven vanuit betrokken gemeenten
Vanuit de gemeente Maastricht is de opgave geformuleerd om te werken aan stedelijke ontwikkeling in samenhang met mogelijke maatregelen vanuit drie doelen:
- een fijnmazig netwerk van ontmoetingsplekken;
- oost-west: barrières verminderen of verzachten;
- noord-zuid: verbinding met de Maas en toevoegen groen en natuur.
Gemeente Eijsden-Margraten onderzoekt het verder economisch en ruimtelijk ontwikkelen van de Pieterplas (Grindgat Oost-Maarland) ten behoeve van natuur en recreatie.
Raakvlakken en meekoppelkansen
Op dit moment spelen verschillende ruimtelijke ontwikkelingen in het plangebied. Deze maken geen onderdeel uit van het project Zuidelijk Maasdal, maar ze hebben wel raakvlakken met het project. Bijvoorbeeld de grootschalige woningbouw op het voormalig Trega-Zinkwitterrein in Maastricht en de gebiedsontwikkeling rond de Franciscus Romanusweg. In de verkenning wordt gekeken of deze (maar ook andere ontwikkelingen) als meekoppelkans kunnen worden meegenomen: initiatieven die niet noodzakelijk zijn voor het behalen van de doelen van het project, maar wel extra meerwaarde bieden. Een meekoppelkans wordt ingebracht en uitgevoerd door een lokale, regionale of landelijke partij, die onder andere ook verantwoordelijk is voor de uitwerking en financiering.